De ZIEL kent geen LEEFTIJD
Thomas Moore
“De ZIEL kent geen LEEFTIJD”
Over Ouder worden, Melancholie, Spirituele groei, Seks en Nalatenschap
Inleiding
Een jonge architectuurstudent maakt een zentuin klaar voor het nieuwe seizoen, terwijl een oude monnik aan de overkant van de weg toekijkt. De jongeman harkt de bladeren bij elkaar die eerder de grond bedekten en planten en struiken versierden en verzamelt die op een groot dekzeil. Hij knoopt dat vervolgens dicht en legt het opzij.
Hij kijkt naar de monnik, een bekende leraar van Japanse tuinontwerpen. De monnik staat op en zegt: ‘Een heel mooie tuin.’
‘Ja,’ antwoordt de student. ‘Dus hij is helemaal naar uw zin?’
‘Er ontbreekt slechts één ding,’ zegt de monnik. De student ondersteunt de oude monnik terwijl ze de tuin inlopen. De oude man loopt recht op het dekzeil af en trekt het touw los, zodat de bladeren op de wind de tuin in dwarrelen. Vervolgens kijkt hij glimlachend de nu weer rommelige tuin rond en zegt: ‘Prachtig.’
Dit voorbeeld lijkt geen recht te doen aan de harde en noeste arbeid van de jonge architectuurstudent. Toch is dat wel zo en kent Thomas Moore hier heel veel waarde aan. Hij neemt je namelijk in ‘De ZIEL kent geen LEEFTIJD’ mee in de Wabo Sabi : De Japanse schoonheidsleer waarin onvolmaaktheid, ouderdom, gebrokenheid en een verlopen voorkomen als mooi worden beschouwd.
Ouder worden gebeurt. Als we van dat standpunt uitgaan kun je kiezen hoe je daar mee omgaat. Het geheim van ouder worden is acceptatie van verlies van de schoonheid en kracht van de jeugd en vervolgens alles wat we hebben benutten om creatief, positief en optimistisch te zijn.
Pak je dat negatief op? Blijf je er tegen vechten en klagen over de negatieve kanten? De kans bestaat dan dat je de rest van je leven diep ongelukkig bent, omdat je van ouder worden nu eenmaal niet kunt genezen. Kun je het nu allemaal wel aanvaarden, dan zul je er over vijf jaar ook vrede mee hebben. Aanvaarden wat er is, is een goed beginpunt en een goede basis. Ouder worden is een activiteit!
Wat betekent ouder worden?
Hij maakt hier de vergelijking met kaas en wijn die lekkerder gaan smaken als ze langer liggen. We leggen ze weg en ze rusten tot ze goed op smaak zijn. Ze rijpen in de tijd als gevolg van een innerlijke en onzichtbare, alchemistische transformatie waardoor zij hun smaak krijgen.
Jij en ik worden op een soortgelijke manier ouder. De kunst is nu of je je door je leven laat vormen en daardoor een rijker en interessanter mens wordt zoals het ouder worden van kaas en wijn. Het doel in je leven is worden wie je in essentie bent zodat je ingeboren natuur zich ontvouwt en onthult. Je laat dan je tijdloze zelf - je ziel - tevoorschijn komen vanachter je bezorgder, angstiger en actiever zelf dat zo hard zijn best doet om met plannen en hard werken succesvol te zijn.
Ouder maar niet rijper
Sommige mensen worden in jaren ouder terwijl hun interacties met de wereld blijven steken in het onvolwassen stadium. Ze blijven gericht op zichzelf. Van medeleven en gemeenschapszin hebben ze geen benul. Ze kunnen hun hart niet openen voor anderen. Ze houden vast aan woede of een andere vervelende emotie die zich eerder in hun leven heeft vastgezet. Ze ervaren allerlei dingen, maar worden niet volwassen. Ze zijn ieder jaar jarig, maar worden niet echt ouder.
Als je je ziel niet voedt, word je niet ouder en rijper. Echt ouder worden betekent dat je betrokken bent en door deze diepgewortelde, betrokken deelname krijgt je leven een doel en zin - twee geschenken van de ziel. Nu is ouder worden een vreugdevolle ervaring, omdat je open wilt leren en ervaren terwijl je de zaden van jezelf voelt ontkiemen en opbloeien en je leven zich verder ontwikkelt.
Thomas Moore neemt je daarna mee in overgangsrituelen {deel 1}, jezelf verdiepen terwijl je ouder wordt {deel 2}, anders ouder worden {deel 3}, open je hart voor de toekomst {deel 4}, de spiritualiteit van ouder worden {deel 5} en de dingen nemen zoals die komen.
Overgangsrituelen
Hij herhaalt hier weer dat ouder en rijper worden in de betekenis van een heel mens worden niet hetzelfde is als een hoge leeftijd bereiken (p 25). Zolang je je identificeert met je jeugd, zul je nooit serieus hoeven nadenken over ouder worden. Maar de eerste tekenen van ouder worden dienen een overgang aan weg van de jeugd. Rituelen zoals je rijbewijs halen bijvoorbeeld.
Die rituelen blijven je hele leeftijd belangrijk, omdat de overgang naar volle wasdom en ouderdom vele fases kent en omdat veel totaal verschillende ervaringen deze overgangen markeren. Een nieuwe relatie, het overlijden van een naast familielid, … kan je naar een andere plek op je weg brengen. Deze angel is een belangrijk onderdeel van volwassen worden maar niet noodzakelijk ook van ouder en rijper worden.
Iedere stap vooruit in je leven kent een angel. Hierdoor word je wakker en alert. Als je de steek probeert te vermijden, probeert te analyseren of jezelf ervoor verdooft, word je niet ouder en rijper. Dat is pas een tragedie … (p 34).
Waar het op neerkomt is dat je jong van geest blijft wanneer je geen fossiel wordt. Je houdt voeling met de ontwikkelingen in de wereld. Je waarden en kijk op de dingen blijven zich vernieuwen en je neemt uitnodigingen van het leven aan. Je houdt van de wereld en haat haar niet, waardoor je hart open blijft (p 46). Iemand kan volgens de kalender best 85 jaar oud zijn, maar zijn ziel kan eerder veertig zijn (p 57).
Mensen met traumatische ervaringen in hun jeugd, zoals seksueel misbruik of mishandeling, kunnen grote moeite hebben met de overgang naar volwassenheid. Ze lopen vaak vast op een plek in hun geheugen. De beelden van het trauma blijven heel levendig en laaien op als er problemen zijn. Dat is de reden, zegt Thomas Moore, dat iedereen zich in zijn eigen tempo ontwikkelt (p 60).
De verschuiving van het ene naar het andere niveau gebeurt niet vanzelf. Je moet meewerken en de transformatie van rups naar vlinder ondergaan. Zo’n overgang verloopt doorgaans niet heel soepel. Je komt jezelf tegen en moet bereid zijn tot een grote verandering. De meeste mensen lopen op een gegeven moment in hun leven vast. De levensrivier is bevroren in een winter van onzekerheid en bezorgdheid (p 62). Hun leven is geen concrete ramp, op een bepaald vlak kunnen ze best succesvol zijn. Misschien dat deze mensen daarom het verstarde deel niet achter zich kunnen laten. Ze zijn nog niet verontrust genoeg om een belangrijke stap te zetten (p 63).
Jezelf verdiepen terwijl je ouder wordt
Verdrietig zijn omdat je ouder wordt hoort bij het ouder worden en hoef je niet als een depressie te beschouwen. Depressie is een klinische term die direct een allopathische reactie oproept, meestal in de vorm van een pil. Er zijn alternatieven: je kunt bijvoorbeeld heel specifiek benoemen wat je voelt. Ben je verdrietig, noem het dan verdriet. Ben je zwaarmoedig, noem het dan ook zo (p 78). Als je verdrietig bent omdat je ouder wordt, moet je dit gevoel niet onderdrukken. Vertel iemand hoe je je voelt. Ga dan weer verder en vul je leven met inspirerende ervaringen die melancholie tegengaan (p 79). Hij gaat daarna uitgebreid in op wat melancholie is en (met je) doet.
Ervaringen verteren
Bezield ouder worden wil zeggen dat je wordt wie je in essentie bent. Met een verwonderde blik blijf je je ervaringen doorleven. Steeds opnieuw vertel je je verhalen. Je leert jezelf beter kennen en handelt ook naar deze inzichten. Terwijl je je verhalen vertelt, daal je verder af in je lot en vind je je identiteit. Dit is helemaal niet oppervlakkig. Identiteit heeft niets te maken met ego, maar komt geleidelijk aan omhoog vanuit de diepte van je ziel (p 97).
Reflectie is een rijk woord. Het betekent ‘terugbuigen.’ Als we dus op het verleden reflecteren, buigen we ons terug om te kijken wat er is gebeurd. Feitelijk is dat ook wat er gebeurt wanneer je in de spiegel kijkt. Wat we in de spiegel zien, is een reflectie van wat er zich achter ons bevindt. We zien onszelf vanuit een ander perspectief en kunnen de vele facetten van het zelf beter op waarde schatten (p 101).
Als je je leven vormgeeft en verwerkt, ga je als een alchemist met je eigen ervaringen om. Je observeert ze nauwgezet, bekijkt de veranderingen en merkt de vrijkomende verkleuringen en geuren op. Je herinnert je dingen via de zintuigen. Je stelt al je ervaringen in dienst van je huidige leven en identiteit. Ze zijn het ruwe materiaal van de ziel. Hieruit ontstaat een mens die de wereld nog niet eerder heeft gezien. Dit is het proces van ouder worden (p 111).
Mijn conclusie
Dit boek is zeer begrijpelijk en toegankelijk geschreven maar leest niet als een roman. Ik zie het vooral ook als een ‘werk’-boek want je krijgt allerlei inzichten. Inzichten die zich vastzetten in je gevoel en in je hoofd en die stemmen tot nadenken, herdenken, overwegen en meer.
Thomas beschrijft ook heel duidelijk dat ouder worden hard werken is. Als je er tenminste voor open staat en niet alleen ouder wilt worden in de vorm van vele verjaardagen meemaken. Zo las ik ook met veel interesse ‘Ziekte als initiatie’ waarin hij aangeeft dat ‘groeien’ niet een juist woord is. Hij zegt: ‘We doorlopen een rijpingsproces waarbij we soms ook terugvallen of omkeren. ‘Initiatie’ betekent ‘begin.’ En inderdaad maken de meeste mensen in hun leven een aantal keren een nieuwe start wanneer ze een nieuwe dimensie van wie ze zijn betreden (p 135), maar ik nodig je van harte uit om het boek zelf te lezen ...
Ik las het met genoegen. O ja, ik ga het over een poosje opnieuw lezen. Want : ‘Als je je leven vormgeeft en verwerkt, ga je als een alchemist met je eigen ervaringen om …’ Ik ben benieuwd naar vele nieuwe inzichten en leer elke dag …
Ga jij de uitdaging aan?
Word jij een alchemist?
Waardering: 5 uit 5.
Van Harte Aanbevolen!
Zelf lezen?
De ZIEL kent geen LEEFTIJD
Over ouder worden, melancholie, spirituele groei, seks en nalatenschap
Thomas Moore
ISBN : 978-90-202-1424-6 - 1e druk
AnkhHermes
© Cees van der Boom
Trotse pa van Joanne, Sietske & Irene
Geregistreerd- (RAD) & Gecertificeerd Arbeidsdeskundige (CERT-AD) | Life-coach voor mensen met kanker | MCI Mastercoach | Re-integratiedeskundige | NOLOC erkend Loopbaanprofessional | NOBCO erkend Coach | Storyteller | Spreker | Recensent | Jobcoach | Reiki Master
Bewerking cover: Remko van Rijthoven ~ Vormzinnig