Mijn eerste indruk? Een trotse, stoere vent, klein van stuk maar één bonk spieren, kort getrimd haar en hij oogt zelfverzekerd. Als ik hem in z’n ogen kijk, lijkt de glans verdwenen. Tijd om op zoek te gaan naar de tweede indruk.

 

“Ik kom zo maar eens kijken …”

 

“Ik kom zo maar eens kijken,” zegt hij schuchter met een laag stemgeluid. “Je bent welkom,” zeg ik. “Kan ik iets voor je betekenen?” “Misschien wel, ik weet het eigenlijk niet. Er is iemand die mij helpt en die zei me dat het misschien wel een goed idee was om hier eens te buurten …”

 

Hij lijkt zich erg ongemakkelijk te voelen. Aarzelt wat, schraapt zijn keel enkele keren en kijkt mij opnieuw aan. Bemoedigend en uitnodigend knik ik hem toe. “Weet je, ik ben een Commando. Ik ben de trotse bezitter van de Groene Baret.” Hij spreekt het bijna met hoofdletters uit. Op het moment dat hij dat zegt, zie ik een prachtige flonkering in zijn ogen. Het is alsof ik hem als persoon zie groeien.

 

“Het was vreselijk daar …”

 

Dan vertelt hij over zijn inzet in Afghanistan. Hij is er drie keer geweest, vertelt hij. Ik zie nu een mengeling van trots, pijn en verdriet in zijn ogen. Hij neemt me een stukje mee in zijn belevenissen: over het geweervuur; de continue dreiging van de aanval van de vijand; de ontploffende granaten en dan stokt hij … Zijn ogen vullen zich met tranen. “Het was vreselijk,” zei hij. Het verhaal dat daarna volgt maakt mij heel erg stil.

 

Soms treedt hij in detail en soms beschrijft hij de grote lijnen. “Toen ik weer terugkwam in Nederland had ik er genoeg van. Ik nam ontslag en dat kreeg ik ook en ik startte als zelfstandige.” Aan zijn gezicht zie ik dat er weer wat gebeurt en dat hij er even niet ‘bij’ is. Ik geef hem even de tijd en daarna hervat hij weer. “Toen ging het mis. Het bleef maar malen in mijn hoofd en ik merkte dat het niet goed ging.”

 

“Ik ging op zoek naar oplossingen”

 

“Weet je, ik denk vaak aan zelfmoord. Dan ben ik overal van af. De beelden in mijn hoofd zijn zo overweldigend, ik weet me daar geen raad mee.” Op dat moment vraag ik me serieus af of ik hem niet moet doorverwijzen; hier kan ik hem onmogelijk mee helpen. Die kennis heb ik niet … “Ik ging op zoek naar oplossingen,” vervolgt hij, “en ik ging naar een nieuwe huisarts. Die luisterde echt, weet je. Hij verwees mij door naar een psychiater. Maar ik kon pas na een paar maanden daar terecht … Heftige tijd, joh! Toch hield ik vol en na enkele intakes kreeg ik te horen: ‘Je hebt PTSS.’ ”

 

Helaas leidde die diagnose nog niet direct tot actieve behandelingen, want ook hier gooiden de wachtlijsten roet in het eten. Het maakt hem - zelfs nu nog - zichtbaar driftig. “Ik moest zo lang wachten en ik had zo’n kort lontje …” Zijn vriendin kon het niet meer aanzien en wees hem de deur. Hij kon ergens - illegaal - onderdak vinden maar dat dat kostte hem bijna zijn volledige uitkering. Hij kwam niet meer rond en er ontstonden schulden. “Die eerste brieven maakte ik nog wel open maar de rest …

 

“Ik kon het niet aan om al die zooi te openen”

 

Daarna kreeg ik allemaal aanmaningen en herinneringen. Ik kon het niet aan om al die zooi te openen.” Hij kijkt triest voor zich uit. Naast de psychische klachten kreeg hij ook fysieke klachten, vertelt hij. Daarvoor ging hij naar zijn huisarts. Die deed enkele onderzoeken en hij werd doorgestuurd naar het ziekenhuis. Opnieuw deed hij zijn verhaal en er volgden allerlei onderzoeken.

 

“Daarna werd de ellende alleen maar groter”

 

“Al snel waren de artsen het erover eens. Diagnose: kanker. Tussen mijn behandelingen door mocht ik weer naar huis. Elke keer was de brievenbus vol; de stapel brieven groeide snel. Het zal vast hartstikke fout zijn dat ik die niet opende, maar ik kon het niet. Ik kon het niet aan.” Hij valt even stil. “Daarna werd de ellende alleen maar groter. Er werd aangebeld maar voordat ik kon opendoen was de persoon al weg. Ik keek in de brievenbus en er lag alweer een stapel brieven; bovenop een brief met een rood stempel: ‘Ambtelijk schrijven. Direct openen.’ Het was van een deurwaarder.

 

Ik was al een paar dagen niet meer naar de brievenbus geweest. Toen ik de stapel doorbladerde, zag ik er meer. Ik opende ze en schrok mij kapot. De bedragen groeiden enorm. Gisteren werd er weer gebeld. Ik was doodziek van de chemo maar de persoon bleef maar bellen. Ik deed open en daar was een deurwaarder, die direct hard zegt dat hij deurwaarde is. Lekker zo, aan de deur. Ik voelde mij enorm geïmponeerd en ook gekleineerd.” De herinnering maakt hem weer boos.

 

“Als ik niet zo ziek was …”

 

“Als ik niet zo ziek was, had ik ‘m een hoek gegeven,” zegt hij nog steeds geagiteerd. “Hij deed enorm uit de hoogte … Hij vroeg hoe het zo gekomen was. Toen ik het hem vertelde zei hij dat het erg vervelend voor me was maar dat ik wel moest betalen binnen 14 dagen of dat er een regeling moest komen. Beslag leggen kon hij niet want ik heb bijna niks.

 

De volgende dag kwam er weer een en weer een …” Een dame bekommert zich nu om hem en hoorde al eens over schuldhulpverlening. Hij maakte een afspraak bij de gemeente en daar gaat hij binnenkort naar toe. Hij hoopt dat ze hem dar helpen.

 

“Fijn dat je zo naar mij luisterde,” zegt hij, terwijl hij opstaat. “Ik hoop dat de gemeente je helpt. Vertel de deurwaarders dat je een afspraak hebt, maar zolang er nog geen regeling is, blijven ze nog wel komen.” “Tja, dat moet dan maar.”

 

Als ik daarna naar huis rijd, overdenk ik zijn verhaal en bedenk ik me dat er niet veel voor nodig is om een heel trotse Groene Baret klein te krijgen. Ik hoop dat het goed met hem mag gaan en dat hij geholpen wordt. In mijn brievenbus liggen enkele magazines en mijn oog valt op een advertorial van een gerechtsdeurwaarder: ‘… laat wanbetaler pas los als er betaald is.’

 

© Cees van der Boom

 

Trotse pa van Joanne, Sietske & Irene

 

Geregistreerd- (RAD) & Gecertificeerd Arbeidsdeskundige (CERT-AD) | Life-coach voor mensen met kanker | MCI Mastercoach | Re-integratiedeskundige | NOLOC erkend Loopbaanprofessional | NOBCO erkend Coach | Storyteller | Spreker | Recensent | Jobcoach | Reiki Master