Ik heb nog geen idee wat er aan de hand is en ik schenk eerst maar eens koffie in. De dame lijkt te verstillen en roert in gedachten de koffie. De heer pakt het kopje met beide handen vast en lijkt niet goed te weten hoe te beginnen.

 

“Ik ben hier omdat mijn vrouw dat zo nodig vond …”

 

Daarom pak ik het voortouw: “Welkom,” zeg ik, heel rustig en uitnodigend. “Wat kan ik voor jullie doen?” “Ik ben hier omdat mijn vrouw het zo nodig vond om hier te komen,” zegt hij. Zijn vrouw knikt en legt haar hand liefdevol op zijn arm. “Voor mij hoefde dat niet zo, maar als ik haar daarmee een plezier kan doen …”

 

“Ja,” zegt ze alleen. “Dat vind ik.” Hij kijkt haar even liefdevol aan en richt dan zijn aandacht weer op mij. “Ik heb uitgezaaide longkanker; er is niets meer aan te doen.” Vertwijfeld kijkt hij mij aan … “Ik ga dood. Dat weet ik.”

 

Elke keer als ik dat hoor, komt dat toch weer rauw op mijn dak. Heel even weet ik niets te zeggen … “Goh. Jeetje …” stamel ik. “En nu?” Het lijkt een ongepaste vraag. Toch ben ik ook benieuwd wat de reden van hun bezoek is.

 

Hij is een echte regelaar en vertelt dat hij alles al besproken en geregeld heeft. Hij heeft een hele goede band met zijn huisarts en hij kan goed met haar praten en overleggen. Met haar besprak hij al euthanasie bij ondraaglijk lijden. Ik merk aan hem dat hij daar toch wel bang en onzeker over is. Zijn stem hapert even.

 

“We treffen het met onze huisarts, hé?!?

 

Hij kijkt zijn vrouw aan en zegt: “We treffen het met onze huisarts, hé?!? Zij stelt mij wel gerust; jou ook toch?” Zijn vrouw knikt instemmend maar kijkt ook zorgelijk.

 

“Ook mijn uitvaart is al tot in de puntjes geregeld. Het hele scenario heb ik al klaarliggen met mooie muziek en al,” zegt hij bijna uitdagend. Hij kijkt tevreden en richt zijn aandacht weer op het kopje koffie. Zijn vrouw pinkt, bijna onmerkbaar, een traantje weg. Hij ziet het niet, maar ik wel.

 

Voordat ik kan vragen hoe het met haar is, vertelt hij vol trots over zijn baan als projectplanner in de bouw. De grootste projecten rondde hij, ondanks de vele complicaties die hij soms tegenkwam, just-in-time af. Hij straalt als hij dat vertelt. Vol trots begint hij te vertellen over een project waar alles-en-nog-wat leek mis te gaan en hoe hij steeds opnieuw wist om oplossingen te bedenken en alsnog de deadlines te realiseren door out-of-the-box-denken en vergaande samenwerkingen met allerlei partijen die anderen eerst niet voor mogelijk hielden.

 

Ineens stopt hij met zijn verhaal en valt hij stil. “Dit project kan ik niet regelen, he?” zegt hij. “Hoe kan ik nu regie pakken als ik geen regie heb. Jij hebt het toch altijd over zelfregie?” Vertwijfeld, bijna radeloos en ook een ietsiepietsie verwijtend kijkt hij mij aan. “Hoe doen anderen dat?” Hij kijkt mij aan alsof ik direct een kant-en-klare en voor hem passende oplossing heb. “Ik … ik … ik weet het even niet meer …”

“Ik … ik … ik weet het even niet meer …”

 

Ik kan allerlei verhalen gaan vertellen, maar dat zie ik niet als een passende oplossing. “Waar ben je het meest bang voor?” vraag ik hem. Bijna direct antwoord hij: “Voor ondraaglijk lijden.” Het gesprek gaat vervolgens over wat hij dan ziet als lijden en als ondraaglijk lijden. “Ik heb nu soms al heel veel pijn,” zegt hij. “Wanneer is het voor jou ondraaglijk?” Hij valt even stil. “Je huisarts moet weten wanneer het voor jou ondraaglijk is. Jij zult haar dat duidelijk moeten maken als het zo ver is.”

 

Het is nu minutenlang stil. Zijn vrouw zit aan een stuk door ja te knikken. Ze kijkt mij aan en geeft mij een knipoog. Blijkbaar is dit dé onuitgesproken vraag die al zo lang tussen hen in staat. Met tranen in zijn ogen zegt hij ineens: “Potverdikkie. Da’s wel een hele rake vraag … Ook wel heel treffend …”

 

“ ’s Morgens is hij op zijn best en …”

 

Zijn vrouw valt nu in: “Ik heb nog een heel andere vraag. ’s Morgens is hij op zijn best en ik wil zo ontzettend graag met hem nog leuke dingen doen … Leuke herinneringen maken.” Opnieuw rolt er een grote traan langs haar wangen. “Begrijp ik uit je vraag dat dit nu niet kan?” “Nee,” zegt ze. “De bedrijfsarts gaf aan dat ik nu weer moet re-integreren. Ik heb een hele zware burn-out gehad.” “Tjonge,” zeg ik, “Dit komt er dan ineens bij?” “Ja, mijn man kreeg 5 maanden geleden deze diagnose.

 

De P&O-functionaris zegt nu dat ik in de ochtenden moet re-integreren. Maar als ik ’s middags thuis kom, ligt hij op bed; dan is hij óp. ’s Avonds heeft hij de kracht niet meer om erop uit te trekken.”

 

“Mag ik dit dan wel vragen?”

 

Heel even ben ik met stomheid geslagen. “Kan dat re-integreren dan niet ’s middags zodat je in de ochtenden samen er lekker op uit kunt trekken?” vraag ik haar.  Het ongeloof moet duimendik op mijn gezicht af te lezen zijn. “Mag ik dit dan wel vragen?” zegt ze ongelovig. “Ik zou eens opnieuw in gesprek gaan en vooral ook vertellen waarom je de re-integratie anders vorm wil geven. Ik kan me niet voorstellen dat ze daar ongevoelig voor zijn.” Dit is nieuw voor haar en ik zie de opluchting doorbreken op haar gezicht en ook dat van haar man.”

 

We kijken op de klok en hebben al langere tijd zitten praten. Hij is moe en stapt op. Zijn vrouw kijkt mij dankbaar aan en hij? Hij geeft een forse dreun op m’n schouder: “Ik ben toch wel héél blij dat ik naar mijn vrouw luisterde. Ik weet nu hoe ik ‘zelfregie’ ter hand kan nemen. Dank je wel, man!”

 

© Cees van der Boom

 

Trotse pa van Joanne, Sietske & Irene

 

Geregistreerd- (RAD) & Gecertificeerd Arbeidsdeskundige (CERT-AD) | Life-coach voor mensen met kanker | MCI Mastercoach | Re-integratiedeskundige | NOLOC erkend Loopbaanprofessional | NOBCO erkend Coach | Storyteller | Spreker | Recensent | Jobcoach | Reiki Master

 

Bewerking cover: Remko van Rijthoven ~ Vormzinnig