Schone Lei …

Sandra Doevendans

 

"Schone Lei ... "

 

"Krachtige verhalen en concrete tips om uit de geldzorgen te komen ..."

 

Voorwoord

 

In haar voorwoord schrijft Sandra Doevendans dat dit boek er ‘gewoon’ moest komen. Het zat allemaal al in haar hoofd en toch durfde ze het niet op te schrijven totdat ze alles had afbetaald. Ze schaamde zich ervoor.

 

Ze schrijft over haar gevoel om een mislukking te zijn om een onderneming te starten én te falen. Na alle afbetalingen spreekt ze er veel makkelijker over omdat ze het taboe wil doorbreken.

 

Niet vanuit een slachtofferrol maar met als doel om de blinde vlekken en verbeterpunten zichtbaar te maken van de schuldhulpverlening én om iets neer te zetten zodat mensen aan hun eigen talenten kunnen werken en bewuster met hun geld kunnen omgaan!

 

Inleiding  

 

Sandra geeft helder aan dat het beeld over mensen met schulden negatief is en ook dat je dat terug ziet in de taal. Of je nu een moord pleegt of schulden hebt: je bent ‘schuldig.’ In de Engelse taal is dat anders, respectievelijk ‘guilty’ of ‘in debt.’ Subtiel maar een wereld van verschil.

 

De schulden van Sandra ontstonden toen ze haar onderneming met verlies verkocht. Ze schaamde zich daarvoor en sprak daar weinig over. In haar functie als trainer en coach deed zij dat wel, maar dan had het ‘een functie.’ Pas nádat zij alles afbetaalde, durfde zij er openlijk over te spreken …

 

Bedenk dan ook dat het gemiddeld duurt vijf jaar duurt voordat mensen hulp zoeken {en wat er dan nog volgt; zie mijn conclusie}!

 

“Schone Lei …”

 

Sandra neemt je in ‘Schone Lei’ mee in verhalen van mensen - persoonlijk of anoniem - die je vertellen wat de impact van schulden is. Ze begint met “Mijn verhaal” (H 3; p11}; persoonlijk en zeer indringend!

 

Zij vertelt over haar leven, haar aankoop van een café, de verleidingen van de bank om een maximale lening te nemen en meer. Verhuizingen binnen Amsterdam maakten het noodzakelijk om tot drie keer {!} opnieuw een schuldenregeling aan te vragen omdat elk deelgewest van Amsterdam een eigen regeling kent. Kort weergegeven: in 2005 kocht zij een café en in 2018 was zij schuldenvrij {p 21; let even op de termijn!!!}; leerde zij superveel over hoe je geld kunt besparen en dat ze daarom ook anderen wil helpen én over schulden en geldstress: “Ze zorgen ervoor dat je niet kunt slapen; dat je je zorgen maakt en je in de overlevingsstand staat {p 22}.

 

Zo vertelt Esther over ‘Dakloos door schulden’{H 6, p 35}; Freek over ‘Ongelukkig succesvol’ {H 7, p 43}; Lia over ‘’ Overleven van € 20 per week’ {H 9, p 54}; Roelien over ‘Watertrappelen en nét niet verdrinken’ {H 10, p 58} en nog veel meer. Ik geef er niet meer over prijs maar raad je vooral aan om dit boek te lezen en je in het onderwerp van schulden te verdiepen.

 

Mijn conclusie

 

 

“Schone Lei” is in paperback uitgegeven en kent 24 hoofdstukken met in totaal 172 pagina’s met persoonlijke verhalen en vele bespaar- en andere tips.

 

Het onderwerp van schulden is (zeer) actueel; kijk maar naar de actuele stand van zaken in de huidige economie en de gevolgen van de coronacrisis. De eerste druk van ‘Schone Lei’ verscheen in december 2020 en de tweede druk al in februari 2021. Ik zou er overigens voor pleiten om een volgende editie uit te geven in hardcopy, zodat je het boek makkelijker ‘openlegt.’

 

‘Eigen schuld, dikke bult,’ is vaak een reactie van mensen als ze met mensen met schulden in contact komen. De werkelijkheid is helaas vaak anders. Denk bijvoorbeeld aan mensen die die kampen met de gevolgen van de toeslagenaffaire na de schaamteloze heksenjacht op fraude door de {ambtenaren van} de belastingdienst {die zich soms rechter wanen}{overigens: nog stééds niet opgelost …},  in de schulden komen na een echtscheiding, de ondernemers die het in deze tijd van de coronacrisis alle reserves (moeten) opmaken, enz. enz. enz. Ik verwacht dan ook een - op korte termijn - naderende forse faillissementsgolf.

 

Persoonlijk ken ik verhalen van wanhopige mensen met schulden (of die schulden al voorzien) en hulp zoeken bij banken en andere schuldeisers. Tot hun grote frustratie krijgen ze soms geen gehoor of horen ze dat de schulden zijn ‘doorverkocht.’ Ze krijgen dan te maken met al-dan-niet malafide bedrijven die ogenschijnlijk zonder scrupules alle fatsoensnormen terzijde leggen en er – letterlijk – alles aan doen om de schulden te innen.

 

Kijk bijvoorbeeld eens naar het programma ‘Deurwaarders’ op televisie. Ik hoorde laatst een deurwaarder zeggen: “Het recht moet zegevieren. De schuldenaar moet – hoe dan ook – betalen en ik weet ‘m te vinden.”

 

Ik ken ook de verhalen van ‘schuldenaren’ die de deurbel horen en de deur openen maar dan zien ze een dame of een heer al weglopen en ligt het dwangbevel van de deurwaarder al in de brievenbus. Als ze de enveloppe openen zit de sluitstrip van de plakrand in de enveloppe. Ik vind dat geen pas geven; het is immers een kleine moeite dat de deurwaarder die zelf meeneemt? Het getuigt m.i. van weinig respect maar komt eerder over als een dikke middelvinger naar de schuldenaar …

 

‘Na drie jaar WSNP’ ben je van alle schulden af,’ is ook een veel gehoorde uitspraak … De werkelijkheid leert helaas anders! Als schulden ontstaan - om welke reden dan ook - is er eerst en vooral grote schaamte bij mensen die dit overkomt. Het duurt gemiddeld {!} vijf jaar vóórdat mensen hulp zoeken …

 

Enveloppen worden niet meer opengemaakt en elke keer als de deurbel rinkelt, slaat de stress toe want het kan ‘zomaar’ weer een deurwaarder zijn … Dát leidt elke keer weer tot enorme stress.

 

Als mensen ‘eindelijk’ de drempel durven over te stappen, is er vaak al sprake van een enorme schuldenlast. De eerste gang is dan naar de gemeente die onderzoekt wat de status en de omvang van de schulden is.

 

Na toelating - die vaak eindeloos lang duurt - start eerst een traject van schuldhulpverlening, het zogenoemde ‘minnelijk traject.’ Vóórdat dat traject start, lopen schulden verder op omdat deurwaarders nog steeds met aanmaningen kunnen komen en/of beslag leggen. Dat proces neemt ook maanden in beslag …

 

Als niet alle schuldeisers akkoord gaan met een schuldregeling, start daarna pas een traject voor Wettelijke Schuldregeling Natuurlijke Personen (WSNP) dat door een rechter moet worden goedgekeurd.

 

Na toelating door de rechter start een termijn van drie jaar (mogelijk ook langer) met een door de rechter benoemde bewindvoerder / curator die alle financiën beheert met een postblokkade (alle post aan de schuldenaar gaat direct naar de bewindvoerder / curator).

 

Die hele periode - vanaf het ontstaan van de schulden tot aan de uitspraak van een zogenoemde ‘schone lei’ door de rechter-commissaris - leidt tot stress. Door de duur van het hele traject vaak ook ‘chronische stress.’

 

Juist die chronische stress heeft een enorme impact op het welzijn van de schuldenaar. Het heeft impact op het mentale welzijn {gevoelens van depressie en vijandigheid, angststoornis en suïcidaliteit, …}; op het fysieke welzijn {rugpijn, aanslag op het immuunsysteem, hoge bloeddruk, slaapproblemen, diabetes, …} en op de leefstijl {meer roken, meer alcohol, ongezonder eten, …}.

 

Voor veel ondernemers heeft dat directe impact op het functioneren van de medewerker / schuldenaar en een eerste signaal kan al zijn dat er een loonbeslag volgt.

 

Ik nodig werkgevers dan ook uit om bij een dergelijk signaal met de medewerker in gesprek te gaan en te kijken wat je actief kunt doen om de medewerker te helpen en te ondersteunen. In veel gevallen voorkómt dat ziekteverzuim en uitval dus is er niet alleen vanuit menselijk oogpunt veel winst te behalen.

 

Nieuwe wetgeving zorgt er nu voor dat er - gelukkig - een vroegtijdige signalering is als mensen bijvoorbeeld drie maanden hun huur niet kunnen betalen of als er bijvoorbeeld een achterstand is van betalingen in de zorgverzekeringspremies. Zodra dat het geval is, volgt direct een melding naar de gemeente.

 

Denk je nu: ‘Dát overkomt mijn niet?!?’ Ik hoop van ganser harte van niet maar de praktijk is anders en hardleers. Het kan je wél ‘zomaar’ overkomen: Houd dan in het achterhoofd dat er 89.152 (!) aanvragen voor een minnelijke schuldregeling waren in 2019 … {bron: https://www.nibud.nl/consumenten/minnelijke-schuldregeling/ }. Als ik kijk naar de actualiteit van vandaag de dag en de enorme nood van de ondernemers en werkgevers rondom de coronacrisis die noodgedwongen omzet missen en ‘het’ niet meer zien zitten, vrees ik het ergste …

 

‘Schone Lei’ van Sandra Doevendans biedt inzicht en kan je als (potentieel) schuldenaar helpen om over de schaamte heen te komen; biedt inzicht voor werkgevers en ondernemers met medewerkers met schulden én voor de hulpverleners in dergelijke trajecten om het eens ‘van de andere kant’ te zien {er zijn namelijk - helaas - veel ‘professionals’ die mensen met schulden als een verdienmodel zien …}.

 

Er is ook een keerzijde:

 

Ik ben blij dat een dergelijk boek ‘het licht ziet.’ Er is nog veel te veel schaamte bij schuldenaars met alle gevolgen van dien!

 

Kom je zelf in aanraking met schulden of zit je er misschien al midden in en zie je geen uitweg? Overwin alsjeblieft je schaamte en zoek hulp!

 

Kom je als werkgever in aanraking met een medewerker met schulden? Ga alsjeblieft met de medewerker in gesprek en probeer te helpen en te ondersteunen!

 

UPDATE

 

In één van de LinkedIn groepen, waar ik mijn recensie plaats, reageert Verzekeringsarts en Medisch Adviseur Edwin. Hij schrijft: “Bedrijfsartsen, verzekeringsartsen en huisartsen zouden zich dit ook bewust moeten zijn. Juist omdat mensen zich ervoor schamen komt dit onderwerp vaak niet op tafel en staat dit hulp en herstel in de weg omdat de stressfactor niet aangepakt wordt.”

 

Mijn reactie daarop is: “Dank je wel voor je reactie, Edwin! Mijn aanbeveling voor dit boek geldt ook voor professionals; ik neem jouw opmerking zeker op ter aanvulling. Onlangs volgde ik een webinar van de Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) waarin lector Nadja Jungmann vooral de tip geeft om niet te spreken over 'schulden.' Zij gaf daarbij als voorbeeld dat iemand die net een betalingsregeling afsprak het niet heeft over schulden. Belangrijk is de vraag - die ik o.a. altijd aan de orde stel - of iemand het ook financieel redt. Dát geeft vaak meer een opening voor mensen om dat dan bespreekbaar te maken ...”

 

Zijn reactie daarop: “Goede aanvulling qua vraagstelling. Naar mijn ervaring kan je het nog opener vragen: wat geeft u de meeste stress? Want ze zitten over het algemeen voor je met stress gerelateerde klachten. Moet er natuurlijk wel een gevoel van vertrouwen en veiligheid zijn bij de degene die je het vraagt. En dat ontbreekt nog wel eens in de setting bij bedrijfsartsen , verzekeringsartsen en (ook) bij arbeidsdeskundigen. En helaas ook in toenemende mate bij huisartsen. Ik spreek steeds meer mensen die eigenlijk geen vaste huisarts meer hebben maar steeds wisselende ingehuurde huisartsen spreken.”

 

Mijn reactie: “Vertrouwen en 'rapport' zijn altijd uitgangspunten! Als iemand zich niet veilig voelt, komt er ook geen gesprek tot stand. Uiteraard zijn er nog veel meer vragen die ik stel en als daar wat uitkomt, check ik ook altijd of de persoon dat ook vertelde aan huisarts, bedrijfsarts, etc. Het komt idd voor dat ik een onderzoek aanhoud omdat die info niet is gedeeld met de bedrijfsarts waardoor soms een herziening van de FML {Functionele Mogelijkheden Lijst; een lijst waarop de arts aangeeft wat iemand wel kan of waar aandachtspunten liggen, bijvoorbeeld op persoonlijk en/of sociaal functioneren, dynamisch handelen, fysieke omstandigheden, urenbeperking, etc.}  gewenst / noodzakelijk is ... Ik ben het ook eens met je stelling dat dat gevoel van vertrouwen soms en zelfs soms maar al te vaak ontbreekt ...”

 

Kom je als professional in aanraking met mensen met schulden? Dus als toevoeging bij deze recensie: van harte aanbevolen voor professionals!

 

Waardering: 5 uit 5.

 

Van Harte Aanbevolen!

 

Zelf lezen?

 

Schone Lei

“Krachtige verhalen en concrete tips om uit de geldzorgen te komen ..."

Sandra Doevendans

ISBN: 978 94 640 2664 1 – 2^e druk 2021

Uitgegeven in eigen beheer

 

 

© Cees van der Boom 

 

Trotse pa van Joanne, Sietske & Irene

 

Geregistreerd- (RAD) & Gecertificeerd Arbeidsdeskundige (CERT-AD) | Life-coach voor mensen met kanker | MCI Mastercoach | Re-integratiedeskundige | NOLOC erkend Loopbaanprofessional | NOBCO erkend Coach | Storyteller | Spreker | Recensent | Jobcoach | Reiki Master

 

Auteursrecht © Cees van der Boom

 

Overname van {delen van} deze publicatie is

 

uitsluitend mogelijk met uitdrukkelijke toestemming

 

Bewerking cover: Remko van Rijthoven ~ Vormzinnig

 

 

Zie ook mijn website voor story’s en andere recensies …