Zorg voor je mensen
Marijn Houwert
Zorg voor je mensen
“De wondere wereld van de traumachirurg”
Woord vooraf. Wat is trauma?
In “Zorg voor je mensen” beschrijft Marijn de belevenissen van een traumachirurg in een groot academisch traumacentrum: “Het is een wondere wereld waar ik me in begeef: er gebeuren weinig alledaagse dingen en dat is wellicht ook meteen de essentie van het vak traumachirurgie” {p 11}.
Hij legt meteen ook uit dat ‘trauma’ méér is dan je zo op internet leest: “een schokkende gebeurtenis waarna je psychische hulp nodig hebt.”
Namelijk: “Trauma, ofwel verwondingen of letsels als gevolg van een ongeval, is wereldwijd doodsoorzaak nummer één onder mensen jonger dan veertig jaar. Het is dus een levensgevaarlijke ziekte …”
Hij stelt vervolgens dat er twee belangrijke groepen patiënten aan te wijzen zijn. De eerste groep omvat de ca. 4500 zwaargewonde patiënten die jaarlijks worden opgenomen en de tweede groep zijn de ouderen die vallen en een heup breken.
“Wat heeft de zorg voor beide groepen patiënten met elkaar gemeen? Het is teamsport. Bij de zwaargewonde patiënt is een ziekenhuis aan specialisten, verpleegkundigen, paramedici en revalidatieartsen nodig om de behandeling tot een succes te maken … Het team dat voor de groep ouderen zorgt is de zogenaamde geriatrische trauma-unit: de geriater of specialist ouderengeneeskunde, de anesthesioloog, de trauma-chirurg en wederom meerdere verpleegkundigen en paramedici …” {p 13}.
Die teamsport juich ik toe. Verpleegkundigen verdienen dat. Niet meer en niet minder. Zíjn de ogen en oren van de artsen!
Een duidelijk onderscheid dus … Direct daarna haast hij zich om je te vertellen dat “Zorg voor je mensen” niet alleen maar gaat over traumachirurgie, maar ook over zijn belevenissen en verwondering omtrent de dagelijkse gang van zaken in het ziekenhuis; zijn studie, zijn onderzoekspraktijk en het ‘moeten’ promoveren en zijn rolmodellen {p 15}. Dat kan ik na lezen van zijn boek volmondig bevestigen!
Tot slot volgt nog een stukje over ‘informed consent;’ zijn verhalen zijn ‘bewerkt’ zodat mensen zich niet direct herkennen maar waar nodig is er sprake van toestemming …
Recensie: © Cees van der Boom
Wondere wereld
Wie zijn we?
Marijn schrijft dat hij een fantastische baan heeft als traumachirurg in een academisch ziekenhuis; hij is een dokter met een generalistische inslag. “Toch erger ik me regelmatig wezenloos aan medisch specialisten (en ook aan mezelf).”
Aan de hand van voorbeelden licht hij dat toe, waarvan ik deze er uit licht: “Als traumachirurgen opereren we regelmatig patiënten met gebroken vingers, maar volgens de plastisch chirurgen hebben we daarvoor niet de benodigde vaardigheden. We besluiten om alle door traumachirurgen in onze regio geopereerde vingers op een rij te zetten, en wat blijkt, tachtig procent heeft een goed resultaat, wat internationaal een goede score is. We publiceren deze uitkomst in een Amerikaans handenblad, The Journal of Hand Surgery (American Volume). Toch maar doorgaan met opereren dus” {p 21}.
Hij legt hiermee direct ‘bloot’ wat in ziekenhuizen speelt: de discussie(s) tussen de generalist en de specialist …
Zijn ‘eindconclusie’ is dat hij langzaam aan het idee krijgt dat ze eerder onderzoek doen om collega’s te overtuigen dan om patiëntenzorg te verbeteren. En dát is nu juist zijn passie … De zorg voor {en ook de menselijke maat naar}de patiënt!
“In het licht van de huidige superspecialisatie, die inhoudt dat je een dokter hebt voor elk lichaamsdeel, wordt onze generalisatie kennelijk niet wenselijk gevonden.” Interessant {hij reflecteert dan op zichzelf} vind ik dan het vervolg:
“Ben ik dan zelf vrij van zulke oordelen? Allerminst. Want plastisch-chirurgen kunnen geen trauma, gastro-intestinaal chirurgen al helemaal niet en orthopeden opereren alleen met mooi weer. Intensivisten zijn onze zaalartsen en moeten dus gewoon doen wat wij zeggen … Kortom, ik erger me ook wezenloos aan mijn eigen vooringenomenheid” {p 23}.
Hij vervolgt: “Dit soort problemen ontstaan omdat we onze status ontlenen aan wát we zijn: ik ben chirurg, dus ik ben een koning. Fout. Je bent een koning omdat je een fijn en collegiaal mens bent. Om wíé je bent dus. Niet omdat je af en toe van onder tot boven de schroefjes bij iemand vastdraait.”
Meerdere keren in zijn boek benadrukt Marijn dat ‘zorg’ ‘teamsport’ is en dus niet alleen is voorbehouden aan - zoals hij eerder noemt - de ‘koning.’ Gelukkig is dat een trend die in toenemende mate te zien is in ziekenhuizen; zéker als het gaat om trauma, operaties, en dergelijke.
Een vraag van mij is dan wel of dit ook naar voren komt in de spreekkamer waar vaak alleen specialist en patiënt het gesprek voeren. Uit de verhalen van patiënten die ik hoor, gebeurt dat gelukkig steeds meer. Dat juich ik toe!
“We zijn allemaal hoogopgeleide, gemotiveerde, hardwerkende professionals die elke dag het beste willen voor de patiënt. Daarom worden we ons werk. Dat mag natuurlijk, maar het gaat helaas te vaak gepaard met een opgeblazen ego en een laatdunkende houding tegenover collega-specialisten.”
Ik constateer dat ook die trend lijkt te veranderen en dat er steeds meer artsen en specialisten zijn die écht luisteren naar de patiënt en dat beiden samen opties bespreken welke behandeling mogelijk en wenselijk is óf juist niet als de patiënt dat niet wenst. Oók is er steeds meer aandacht voor palliatieve zorg, al kan dat nog steeds veel beter {helaas nog steeds geen ‘vast’ onderdeel bij de studies voor artsen …}.
Gents only
Dit verhaal vind ik uit het hart gegrepen. Het gaat over Marijns’ kapper die dicht is, over een ‘barbershop’ barbier Michaël en ‘Inge.’
Ik verklap niets en nodig je uit om dit te lezen: Het gaat over de menselijke maat en over een klein gebaar … Eén met enorme impact ... Móói!
Oorpijn in Spanje
Ook al zo’n mooi verhaal, dat hij persoonlijk beleeft met één van zijn dochters. Opnieuw gaat het over de menselijke maat, inlevingsvermogen en praktische hulp met voor hem een eye-opener: “Soms moet je kennelijk op vakantie gaan om een betere dokter te worden” {p 31}. Soms is een harde spiegel nodig om te komen tot nieuwe en andere inzichten …
En zo schrijft Marijn verder over ‘chirurg en auto,’ {p 32}; ‘inclusieve besluitvorming,’ {p 35}; ‘dubbel duurzaam’ en het gebruik van de iPhone {p 38}; Aruba en een kijkje in het ziekenhuis daar {goede patiëntenzorg en verfrissend om in een volstrekt andere omgeving in de keuken te kijken} {p 41} en nog veel meer korte, interessante en zeer toegankelijke verhaaltjes die letterlijk een inzicht geven in zijn {professionele en persoonlijke}leven, waarbij hij reflecteert en relativeert.
In “Financiële instelling” hekelt hij mensen ‘in een paars pak met krulschoenen:’ “Laat je om te beginnen nóóit door managers vertellen dat aiossen {arts in opleiding tot specialist} geld kosten {p 45}. Lees en huiver waartoe ‘paarse pakken’ en de bureaucratie in staat zijn als een aios stage in Aruba wil doen.
Als zijn gespreksgenoot hem vraagt wat hij doet, luidt het antwoord: “Ik werk in een financiële instelling die vermomd is als een ziekenhuis …” Oef! Helaas maar al te vaak een waarheid als een koe …
Dat laatste komt ook aan de orde in “Vinkjes zetten”{p 48}. Zijn schoonvader geeft hem een boek over de CEO van Unilever. Wat dat heeft te maken met zijn werk in het ziekenhuis? Die conclusies mag je zelf lezen maar … oei … Ráák!
Het ‘gedoe’ met de vinkjes komt ook aan de orde in “Domme chirurgen” {p 51} en zijn scherpe conclusie wat hen kenmerkt als traumachirurgen.
Recensie: © Cees van der Boom
Zorg voor zwaargewonde mensen
1 Hoe zit het zorgsysteem in elkaar?
Heel interessant is het eerste deel - Traumapatiënten verdienen een gezicht - , waar het gaat over ‘onderzoeken doen’ {p 59}. Gaat het nu om het doen van onderzoeken? Of gaat het er om dat ‘nieuwe’ traumachirurgen traumapatiënten een gezicht geven? Je leest het in zijn boek …
“In een ziekenhuis moeten verpleegkundigen alles kunnen … Deze stelling - betoogt Marijn - is echter alleen van toepassing als je student bent. Na je studententijd is het complete nonsens,” lees ik in “Een bed is geen bed” {p 63}. Zijn overwegingen lees je in dit deel, maar ik wil je wel verklappen dat zijn eindconclusie luidt: “We zijn een team, dokters én {beklemtoning van mij} verpleegkundigen.”
Dát komt ook steeds meer naar voren in de gesprekken die ik heb met verpleegkundigen. Niet alleen met hen in een academisch ziekenhuis, maar veel breder!
Wat schrijft Marijn nog meer? Het is zeer verleidelijk om in deze recensie daar nog meer van prijs te geven. Ik kies er heel bewust voor om dat niet te doen …
Ik nodig je uit om dat zelf te lezen en te onderzoeken.
Inhoud
De cover bevat de titel van het boek in chocoladeletters met de foto van een chirurg in de voorbereiding voor een operatie. Stilistisch weergegeven, bijna als een soort röntgenfoto met lichte kleuringen.
‘Zorg voor je mensen’ omvat een Woord vooraf {p 11}. Daarna diverse hoofdstukken die zijn onderverdeeld in meerdere paragrafen: Wondere wereld {p 19}; Zorg voor zwaargewonde mensen ~ onderverdeeld in 1 Hoe zit het zorgsysteem in elkaar? en 2 De patiënten {p 57}; Studeren, onderzoek doen en promoveren {p 110}; Hoe word ik chirurg? {p 139}’Rolmodellen {p 167}; Dankwoord {p 197} en {Voet}Noten {p 199}.
Marijn stelt de royalty’s van ‘Zorg voor je mensen’ beschikbaar aan Stichting Leading Doctors. Deze stichting “brengt cultuur in de zorg stapsgewijs in beweging, totdat een mensgedreven benadering de norm is. Zorg die écht om mensen draait, dat is onze missie” {p 205}.
Mijn conclusie
Recensie: © Cees van der Boom
Een zéér lezenswaardig boek met professionele en persoonlijke verhalen van Marijn. Reflectief en relativerend, waarbij hij doelbewust uitdaagt om na te denken en de vinger op de zere plek legt.
Op de achterflap lees ik: “Een vlammend en ontroerend betoog voor de beste menselijke zorg voor patiënten én het medisch personeel …”
Tja … Wat kan ik dáár nu nog aan toevoegen!
Zéér de moeite waard om te lezen, te onderzoeken en te bestuderen.
Misschien - en dat hoop ik van harte - daagt hij je uit om zelf je steentje bij te dragen.
Als verpleegkundige, als arts, als mens / patiënt, als … … …
Waardering: 5 uit 5.
Van Harte Aanbevolen!
Zorg voor je mensen
“De wondere wereld van de traumachirurg”
Marijn Houwert
ISBN: 978 90 295 4334 7 – 1e en 2e druk maart 2021 ~ 3e druk april 2021
Uitgegeven door Arbeiderspers
Nog even dit: Ben je benieuwd naar wat Marijn zegt over het garantiefonds voor mensen in vitale beroepen? {p 80}. Over de patiënt met de roodgelakte nagels? {p 85}. Over een richtlijn? En dat zo’n richtlijn géén Wetboek van Strafrecht is? {p 88}. Over … … …
Nee, nu stop ik écht! Lees ‘Zorg voor je mensen’ zelf … Een aanrader!
© Cees van der Boom
Trotse pa van Joanne, Sietske & Irene
Geregistreerd Arbeidsdeskundige RAD {SRA} | Gecertificeerd Arbeidsdeskundige CERT-AD {DNV-GL} | Life-Coach voor mensen met kanker | Re-integratiedeskundige | Geregistreerd Coach {NOBCO} | Geregistreerd Loopbaanprofessional & Outplacementbegeleider RL {NOLOC} | Bedrijfsmaatschappelijk werker | Jobcoach | MCI Mastercoach | Storyteller | Spreker | Recensent | Reiki Master | Psychiatrisch Verpleegkundige
Bewerking cover: Remko van Rijthoven ~ Vormzinnig
Auteursrecht © Cees van der Boom
Overname van {delen van} deze publicatie is
uitsluitend mogelijk met uitdrukkelijke toestemming
Meer recensies en storytelling op mijn website
'Zorg voor je mensen' ~ Marijn Houwert | Recensie: © Cees van der Boom | © Bewerking: Remko van Rijthoven ~ Vormzinnig